مجله دوست نوجوانان-خرداد1395
بین رفتار واحساس کودک ونوجوان فاصله ای نیست
گفتگو با زیبا ارژنگ (تصویرگر وانمیشین ساز کودک ونوجوان )
............................................................................
رامین جهان پور
خانم ارژنگ برای آشنایی خوانندگان نشریه با شما ، مختصری از خودتان بگویید؟
متولد 12 بهمن 1357 هستم و لیسانس صنایع دستی دارم واز سال 1389 کار تصویرگری را به صورت حرفه ای با کتاب های کودک و نوجوان شروع کردم.
از چه زمانی احساس کردید که به تصویرگری علاقه مند هستید؟
از کودکی تصاویر کتابها برایم خیلی جالب و جذاب بودند، یادم هست حدودا پنج سالم بود یک دفتر نقاشی برداشتم و یکی از کتابهای داستانم را از روی نقاشی های کتاب تصویرگری کردم حتی نوشته های آن را نقاشی کردم که بیشتر شبیه خطوط میخی شده بودند چون هنوز مدرسه نمی رفتم .
چرا برای کودک ونوجوان تصویرگری می کنید و سراغ طراحی بزرگسال نرفتید؟
فضا و دنیای کودکان برای من بسیار جذاب تر از بزرگسالان است و فکر میکنم آنها دنیای خالص تری نسبت به ما دارند و بین رفتار و احساس آنها فاصله ای نیست، بخاطر همین دوست دارم به روحیه و دنیای آنها نزدیکتر باشم .
آیا این علاقه مندی به صورت غریزی است و یا مشوق هایی هم در خانه برای این کار داشته اید؟
کلا در خانواده ای هنر دوست و اهل هنر به دنیا آمدم پدربزرگم « غلامرضا رحیم زاده ارژنگ» و عمویم «اسماعیل ارژنگ» نقاش و مجسمه ساز بودند مجسمه‌ی «نبرد گرشاسپ با اژدها» که در میدان حر تهران بنا شده ازآثار پدربزرگم است. همینطور دایی ام هم از پیکرتراشان معاصر هستند .
به نظر شما چه تفاوتی بین کار تصویرگری کودک با بزرگسال وجود دارد؟
تفاوتی اگر باشد بیشتر در دنیای مخاطب اثر هست، تصویری که نقاشی می شود باید نزدیک به فضای ذهنی مخاطبش باشد تا بتواند با او ارتباط برقرار کند. اصولا جنس تصویر و فضای رنگ آمیزی کار کودک و نوجوان بسیار متفاوت با بزرگسالان است و برای من همیشه کار کودک مخصوصا خردسال جذابیت خاصی داشته و دارد .
بعد از چاپ اولین اثرتان چه احساسی داشتید؟
من در شروع کارم مدت زیادی با آتلیه های تصویرگری همکاری می کردم که کتاب منتشر می کردند و وقتی کتابشان چاپ می شد ، اسمی ازمن در آنها برده نمی شد. ولی اولین کتابم را که به صورت مستقل باناشر کار کردم سال 1389 بود که طبیعتا با دیدن کتاب خیلی خوشحال شدم و انگیزه ام برای کارهای بعدی بیشتر شد.
می شود اسم اولین کتابتان را بگویید؟
اولین کتابم یک قصه کودکانه با قطع خشتی بود به اسم «حسنی چه مهربونه.»
تا به حال چند جلد کتاب برای کودک ونوجوان طراحی وتصویرگری کردید ؟
حدودا 40 کتاب برای کودکان و نوجوانان تصویرگری کردم .
بیشتر کا ر با مداد و رنگ های سنتی ودستی را دوست دارید یا کار با کامپیوتر را ؟
خب برای من استفاده از رنگهای سنتی و کار با دست همیشه جذابیت بیشتری نسبت به کار با کامپیوتر دارد چون استفاده از رنگها به صورت سنتی، حس و حال بیشتری به اثر می دهد هرچند خیلی از اوقات تکنیک دست و کامپیوتر می توانند مکمل هم باشند .
هنگام تصویرگری آیا از مشاوره ونکته نظرات مولف کتاب هم استفاده می کنید؟
ایده آل ترین حالت تصویرگری با همفکری تصویرگر و مولف ایجاد می شود اما متاسفانه این مساله همیشه امکان پذیر نیست. برای من پیش آمده که کتابی را ناشر داده و تصویرگری کردم اما نویسنده آن را هیچ وقت ندیده ام .
آیا شده که کتاب هایی را تصویرگری کرده باشید و در ذهنتان ماندگار شده باشد؟
بله بیشتر تصویر کتابهایی در ذهنم مانده اند که با متن آنها بهتر ارتباط برقرارکرده ام.
قبل از تصویرگری کتاب توسط تصویرگر، باید متن خوانده شود گاهی داخل برخی از نشریات تصویرهایی را می بینیم که به شعر یا داستان خیلی نزدیک نیست انگار تصویرگر آن مطلب را نخوانده .آیا چنین تصویرگرانی هستند که متن را با دقت نخوانند؟
معمولا یک بار که نه، بلکه چندین بار تصویرگر داستان را می خواند تا با متن ارتباط برقرار کند و بهترین تصاویر متن را ببیند . امیدوارم که بین تصویرگران عزیزمان چنین افرادی نباشند .
آیا با نشریات کودک ونوجوان هم همکاری داشته اید؟
بله در سال های گذشته مدتی با ماهنامه سروش نوجوان همکاری داشتم .
به عنوان یک تصویرگر چقدر به داستان وشعر علاقه مندید؟
خیلی زیاد من به ادبیات بسیار علاقه دارم و سعی می کنم همیشه تازه های نشر را چه در حوزه کودک و نوجوان و چه بزرگسال دنبال کنم .
به نوجوانانی که دوست دارند درآینده گرافیست یا نقاش شوند چه توصیه ای دارید؟
تا آنجا که می توانند شعر و داستان بخوانند و تصاویر داستانها و شعرها را با قوه تخیلی که دارند در ذهن خودشان مجسم کنند .شاید تصاویری که آنها در ذهنشان می بینند از تصاویری که تصویرگر نقاشی کرده بسیار زیباتر باشد .
در کارنامه هنری شما فیلم انیمیشن هم به چشم می خورد چطور شد که فیلمساز شدید؟
به نظر من فیلم انیمیشن وتصویرگری کتاب کودک بسیار به هم نزدیک و با هم در ارتباط هستند ، مثل اینکه در انیمیشن به نقاشی کتابها جان می دهیم و زنده شان می کنیم، قبل از تصویرگری کتاب کودک، من هفت سال در زمینه انیمیشن به عنوان انیماتور و طراح در چهار مجموعه 25 قسمتی با موسسه صبا و حور و تلوزیون همکاری داشته ام .
تا به حال چند فیلم برای کودک ونوجوان ساخته ای، لطفا اسم ببرید؟
تا به حال به صورت مستقل چهار فیلم کوتاه انمیشین برای این گروه سنی کار کرده ام که عبارتند از:
انیمیشن های « شهر من سردشت» به تهیه کنندگی انجمن سینمای جوان تهران و
«این پشه مزاحم» به تهیه کنندگی دفتر مطالعات انقلاب اسلامی، «پا تو بردار »و انمیشین «نقش »
به تهیه کنندگی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
آیا دررزمینه تصویرگری و فیلمسازی مقام هایی را هم کسب کرده اید؟
در زمینه تصویرگری نه اما در زمینه انیمیشن چند جایزه دریافت کردم . که از آن جمله می توانم ازدریافت نشان صلح و دوستی جشنواره بین المللی فیلم وارش در سال 1394 و دیپلم افتخار جشنواره سما برای انیمیشن« شهر من سردشت » نام ببرم .
آیا این فیلمهایی که ساختید در خارج از ایران هم بازتابی داشتند؟
فیلم کوتاه « شهر من سردشت» که جدیدترین کار من هست خوشبختانه با استقبال خوبی در جشنواره های دانش آموزی برون مرزی مواجه شد که می توانم به نمایش داده شدن آنها در سالهای 2014و 2015 در کشورهای برزیل ، اسکاتلند، امریکا ،انگلستان ، اسپانیا ، کامرون ،و ایتالیا اشاره کنم .
بیشتر دوست دارید شما را به عنوان فیلمساز بشناسند یا تصویرگر کودک ونوجوان ؟
واقعیتش من برای خودم مرزی بین این دو فضا نمی توانم بگذارم یک انیمیشن خوب حتما باید یک گرافیک مطلوب و قابل قبول داشته باشد و همینطور در یک کتاب، باید داستان و تصویر به شکل مطلوبی در کنار هم قرار بگیرند، من خیلی دوست دارم که با هر دو عنوان شناخته بشوم .
