روزنامه فرهیختگان چهارشنبه 6 بهمن 1395

 

«نگاهی به دنیای داستانی آنا کاوان»

 

نویسنده : رامین جهان‌پور

اخیرا رمان «یخپاره» نوشته خانم «آنا کاوان» نویسنده فقید انگلیسی با ترجمه محمد مومنی شاعر و مترجم معاصر توسط انتشارات نیماژ وارد بازار نشر و کتاب شده است. این رمان 200 صفحه‌ای که یکی از معروف‌ترین آثار این نویسنده است در سال 1967 یک سال قبل از مرگش برای اولین‌بار در انگلستان چاپ شد، همچنین از آخرین کارهای آناکاوان نیز محسوب می‌شود که پس از گذشت حدود 50 سال در ایران منتشر شده است. اما نکته جالب‌تر اینکه این رمان هم مانند بسیار از آثار ماندگار ادبی با گذشت این همه سال از تاریخ اولین انتشارش، هنوز طراوت و تازگی دارد و انگار جامعه امروز جهان را در آینه متن آن می‌بینیم. از آناکاوان آثار متعددی در زمینه رمان و داستان کوتاه منتشر شده و در اکثر کشورهای اروپایی او را به خوبی می‌شناسند اما عجیب اینکه در ایران هیچ‌یک از کتاب‌های او به فارسی برگردانده نشده است.

 

 آنا کاوان کیست؟

آنا کاوان در سال  1901در انگلستان به دنیا می‌آید و در سال 1968در 67سالگی از دنیا می‌رود. اوج کارهای او در زمان جنگ جهانی دوم به سال‌های 1929تا 1937 برمی‌گردد که در آن هشت سال به صورت توفانی رمان و داستان کوتاه نوشت و کتاب‌هایش در انگلستان به چاپ رسید.

 

 جریان سیال ذهن

این رمان به سبک سیال ذهن نوشته شده است. سبکی آکنده از واقعیت و خیال که با تک‌گویی راوی داستان در زمان حال و گذشته روایت می‌شود و در حال حاضر در دنیا طرفداران زیادی دارد. کاوان را به جرات می‌توان جزء پیشگامان این سبک نوشتاری در ادبیات داستانی دنیا برشمرد. ژانری که در دنیا با نویسندگان بزرگی مثل کافکا، فاکنر، ویرجینیا وولف و کاوان شروع شد و با نویسندگان امروزی مثل پل استر و موراکامی به اوج خود رسید.

نام یخ پاره را کاوان به این دلیل برای کتابش انتخاب کرده چون سراسر ماجراهای این رمان در میان برف و کولاک و بوران می‌گذرد. راوی قصه عازم سرزمینی می‌شود که بی‌شباهت به عصر یخبندان نیست. سرزمینی یخ زده، غم‌انگیز و مه گرفته. سرما و یخ عناصری هستند که مثل شبح،اول تا آخر داستان پا‌به‌پای شخصیت‌های داستان در تمام زمان و مکان‌هایی که نویسنده توصیف کرده حضور دارند. در مقدمه کتاب آمده است: «به خاطر شیوه‌ای که کاوان شخصیت‌های بی‌نامش را توصیف می‌کند و به این دلیل که علاقه شدیدی به عدم قطعیت عاطفی و جسمی دارد، خواننده هرچند برای لحظاتی کوتاه، احساس می‌کند تنها مانده است. نثر کاوان به صورت زیبایی حساب شده است. رویاها و خاطرات و فلش‌بک‌ها به درون داستان وارد می‌شوند بدون آنکه از پیش درباره آنها هشدار یا توضیح داده شود. بدون آنکه دلیل منطقی برای آنها در فضای اتفاق‌های دیگر داستان روشن شود.